لوستر به فرانسوی (Lustre) یا نورافشان است. این وسیله به صورت سقفی می باشد یا بر روی دیوار نصب می شود، که به طور هم زمان می تواند چند لامپ را نگه دارد. از نگاه ادبی واژه فرانسوی Chandelle به معنای شمع نگهدار می باشد که در زبان انگلیسی Chandelier گفته می شود.به طور کلی لوستر یک عنصر نورپردازی است که انتخاب و استفاده مناسب از آن باعث روشن تر شدن و زیباتر شدن خانه می شود. علاوه بر نورپردازی ظاهر اتاق را زیباتر و درخشان تر می کنند.
نگاهی تاریخی به لوستر
در دوره بیزانس از لوستر ها به عنوان نگهدارنده منابع نوری مانند شمع استفاده می کردند. اولین لوسترهای شناخته شده حدود قرن ۱۴ میلادی به وجود آمدند. این لوستر ها طراحی ساده ای داشتند، دو تیر چوبی که به صورت صلیبی شکل به همراه پاشنه ای که در هر انتها شمع را نگه می داشت. از آنجایی که هزینه بسیار بالایی داشتند فقط افراد ثروتمند از عهده خرید و نگهداری لوستر بر می آمدند.
اولین لوستر شمعی توسط ثروتمندان مورد استفاده قرار گرفت، طوری طراحی شده بود که راحتی می توانستند آن را به اتاق های مختلف منتقل کنند. از قرن پانزدهم، شکل لوستر ها پیچیده تر شد و به صورت حلقه و تاج در کاخ ها و خانه های اشراف مورد استفاده قرار می گرفتند. در ادامه و در قرن هجدهم فرم های برنزی با بازوهای بلند و منحنی و شمع های فراوان در خانه بسیاری از افراد ثروتمند مورد استفاده قرار می گرفت.
پیشرفت در شیشه‌سازی باعث تولید ارزان‌تر کریستال سرب شد که خواص پراکندگی نور آن به سرعت آن را محبوب کرد. که بعدا منجر به ایجاد لوستر شیشه‌ای برش خورده شد که تا سال 1900 میلادی مرسوم بودند. با گذشت زمان متریال های به کار رفته در لوستر ها و و روش های تولید پیشرفت کرد. در قرن هجدهم، لوسترهای شیشه‌ای توسط شیشه سازان بوهمیایی و ونیزی که در هنر ساختن لوستر استاد بودند، تولید می‌شد. از آنجایی که سبک بوهمی توانست با به دست آوردن شکست نور، نمای تماشایی به کریستال اضافه کند، سال های زیادی در سراسر اروپا محبوبیت داشت و توانست موفقیت های زیادی را در این زمینه کسب کند.
در واکنش به این سلیقه جدید، شیشه سازان ونیزی بر کیفیت منحصر به فرد شیشه خود تکیه کردند. لوستر مورانو (ونیزی) با شکل های عربی و پیچیده ای از برگ ها، گل ها و میوه ها طراحی و تولید می شد. در اواسط قرن نوزدهم، با توجه به رواج استفاده از گاز برای روشنایی، وسایل سقفی منشعب به نام گازوئیر (مرکب از دو واژه گاز و لوستر) تولید شد و بسیاری از لوسترهای شمعی به گازی تبدیل شدند. در دهه ۱۸۹۰، با ظهور برق، برخی از آن ها هم از گاز و هم از برق استفاده می‌کردند. با گسترش توزیع برق و قابل اعتماد شدن منابع آن، لوسترهای فقط برقی استاندارد شدند.
معرفی برخی از لوستر های معروف و قدیمی جهان
Bath Assembly Rooms، انگلستان
Buckingham palace، لندن (انگلستان)
Dolmabahçe Palace، استانبول (ترکیه)
بزرگترین لوستر کریستالی جهان که اکنون در کاخ دلمه باغچه (هدیه ملکه ویکتوریا) در استانبول نگهداری می شود. این لوستر ۷۵۰ لامپ دارد و وزن آن ۴٫۵ تن است. دولما باغچه دارای بزرگترین کلکسیون لوسترهای کریستال بریتانیایی و باکارا در جهان است.
V&A Museum، لندن (انگلستان)
Paris Opera House (فرانسه)
Metropolitan Opera House، نیویورک (آمریکا)
معرفی انواع لوستر
- کلاسیک (دارای ساختار شیشه ای (کرستالی) می باشند، نور لامپ از میان شیشه های کریستالی عبور می کند و موجب روشنایی محیط می شود.)
- شاخه ای (از کیفیت بالایی برخودار هستند و درای جنس برنج یا استیل می باشند، این لوستر مناسب افرادی است که علاقه مند به روشنایی و نورانی بودن همیشگی منزلشان هستند.)
- صنعتی (برای محیط های کوچک مناسب می باشند و دارای سیستم روشنایی هوشمند برای صرفه جویی در مصرف انرژی هستند.)
- شمعی (این لوستر با ال ای دی کم مصرف توسط تولیدکنندگان در طرح‌های مختلف اشکی، گل دار و ساده به صورت مات و شفاف ارائه می گردد.)
- کریستالی (این لوسترها از شیشه‌های قدیمی ساخته می‌شوند. بیشتر در اطراف محدودۀ ونیز تولید شده و قیمت آن‌ها، نسبت به کریستال برش خورده محاسبه می شود.)
- اسپوتنیک (لوسترهای مدرن و آوانگارد اسپوتنیک سبکی با مجموعه ای از شاخه های نور است که دارای یک نقطه مرکزی می باشند و در بعضی از مدل ها متقارن هستند.)
- روستیک ( یکی از مدل های ساده و پرطرفدار در صنعت طراحی لوستر می باشد، و در مدل های یک طبقه، دو طبقه و سه طبقه تولید می شود.)
- آبشاری (مناسب فضاهایی با سقف بلند می باشند.)
- هندسی (یکی از جذاب ترین نمونه های لوستر است که سادگی، زیبایی و خلاقیت در طراحی را در کنار هم حفظ می کند.)
نتیجه گیری
لوستر به عنوان یک عنصر دکوراتیو و وسیله ای برای نورپردازی های مختلف است که می‌تواند در اکثر فضاها استفاده شود. با این حال، برای انتخاب مناسب ترین لوستر برای فضای مورد نظر، باید مواردی چون ابعاد و ارتفاع مکان نصب، نوع چراغ های مورد استفاده و کیفیت نوردهی، مواد ساخت، طراحی و شکل آن را در نظر گرفت. با کارشناسان گالری فاضل مشهد برای انتخاب بهترین لوستر در ارتباط باشید.
